Những cách dạy con tuổi dậy thì được ba mẹ quan tâm hàng đầu nhằm có thể làm bạn với con và giúp con được phát diện toàn diện về mặt thể chất lẫn tinh thần. Quá trình nuôi dạy trẻ dậy thì đòi hỏi rất nhiều sự kiên trì và nhẫn nại của bậc phụ huynh nhưng nếu thực hiện đúng cách, ba mẹ có thể khám phá nội tâm đầy biến động của trẻ và thấu hiểu tâm lý trẻ hiệu quả hơn. Từ đó, có thể thiết lập cách nuôi dạy con tuổi dậy thì đúng đắn, giúp con tốt lên từng ngày. Dưới đây là các cách dạy con tuổi dậy thì chất lượng mà FPT AfterSchool muốn chia sẻ đến các bậc phụ huynh.
Lắng nghe con
Mỗi thế hệ sẽ có nhu cầu và xu hướng phát triển riêng phù hợp với thời đại của mình, do đó việc áp đặt các tiêu chuẩn cũ sẽ khiến con cảm thấy không phù hợp và nảy sinh tâm lý chống đối. Bậc phụ huynh nên tìm hiểu nhu cầu của giới trẻ trong thời đại ngày nay để có thể biết được con trẻ đang cần gì, từ đó nuôi dạy con hiệu quả hơn.
Trẻ tuổi dậy thì có mong muốn khẳng định bản thân mạnh mẽ nên thường có xu hướng làm những hành động bứt phá để thu hút sự chú ý của mọi người xung quanh. Con có thể đột nhiên có ý định xỏ khuyên, cắt tóc, thay đổi phong cách ăn mặc để làm mới bản thân. Lúc này, ba mẹ nên học cách lắng nghe nguyện vọng của con, cho phép con được làm những điều mình muốn trong khuôn phép nhất định.
Việc cho trẻ sự lắng nghe và thấu hiểu sẽ giúp trẻ cảm thấy mình được tôn trọng, từ đó có động lực để nỗ lực học tập, rèn luyện nhằm phát triển bản thân, ghi điểm trong mắt mọi người xung quanh. Dù ở thời đại nào đi nữa thì lắng nghe luôn là phương thức giao tiếp quan trọng giữa ba mẹ và con cái.
Đặt ra những giới hạn cho con một cách phù hợp
Tuổi dậy thì là độ tuổi tâm sinh lý của trẻ nảy sinh nhiều biến động nhất và rất dễ bị tác động bởi môi trường xung quanh. Ở giai đoạn này, con trẻ có nhu cầu khẳng định cái tôi cao và có thể phạm phải những điều cấm kỳ như rượu bia, cờ bạc, đánh nhau để thể hiện mình.
Ba mẹ cũng là từng ở độ tuổi dậy thì và không tránh khỏi những thay đổi tâm sinh lý không thể kiểm soát, do đó hãy học cách cảm thông và chia sẻ với con. Phụ huynh hãy dành nhiều thời gian để quan tâm và đặt ra những tiêu chuẩn cho con, tuy nhiên không nên quá cứng nhắc vì sẽ khiến con cảm thấy bị gò bó và ép buộc.
Khi đặt ra các giới hạn cho con, ba mẹ hãy tích cực phân tích và làm rõ cho con các mặt tích cực của vấn đề. Nhờ đó, giúp con có thể tự nguyện thực hiện mà không cảm thấy bị gò bó, khó chịu. Nên đặt ra giới hạn vừa phải để con trẻ vừa có môi trường để phát triển tự do nhưng tuyệt đối không rơi vào các tệ nạn xã hội.
Ba mẹ cũng phải tự đặt ra nguyên tắc
Các cách dạy con tuổi dậy thì không chỉ tập trung đặt ra nguyên tắc với con mà còn là đặt ra giới hạn cho các bậc cha mẹ. Điều này giúp ba mẹ có thể kiểm soát cơn nóng giận và bình tĩnh giải quyết mọi vấn đề trong việc nuôi dạy con cái.
Mỗi đứa trẻ khi bước vào độ tuổi dậy thì đều sẽ có những thay đổi tâm sinh lý nhất định mà ngay cả chúng cũng không kiểm soát được. Do đó, sẽ không tránh khỏi việc thi thoảng chúng hành động không đúng mực và gây ra một số hậu quả tiêu cực. Lúc này, ba mẹ tuyệt đối không được hung dữ hay chỉ trích con vì rất dễ khiến chúng bị tiêu cực và khép mình lại.
Thay vào đó, phụ huynh hãy tích cực thảo luận và phân tích cho con lỗi sai của mình, từ đó đưa ra cách khắc phục vấn đề hiệu quả. Sự nhẹ nhàng, bao dung của ba mẹ chính là phương pháp tốt nhất để cảm hóa con trẻ, giúp chúng hình thành nhận thức và hành động đúng đắn ở giai đoạn dậy thì.
Không nên phán xét con
Một số phương pháp nuôi dạy con truyền thống thường chú trọng việc chỉ trích và phán xét điểm yếu của con với mục đích khiến con trở nên tốt hơn. Tuy nhiên, điều này dễ phản tác dụng và khiến con trẻ không dám bộc lộ khả năng và sự sáng tạo của mình, kìm hãm sự phát triển của con. Thay vào đó, phụ huynh phải là người lắng nghe và ủng hộ con trẻ trong mọi quyết định, để chúng phát triển tốt nhất.
Mỗi đứa trẻ sẽ có một biểu đồ phát triển khác nhau tùy theo năng lực và định hướng của từng bạn. Do đó, việc ba mẹ thường xuyên vô tình hay cố ý phán xét và so sánh con với “con nhà người ta” sẽ khiến trẻ bị tự ti và không dám thể hiện mình. Lâu dần, sẽ nảy sinh tâm lý chống đối bố mẹ và không thể gần gũi với họ như lúc đầu.
Trở thành “người bạn lớn” của con
Trong giai đoạn trưởng thành, sự bầu bạn của ba mẹ sẽ giúp trẻ tự tin và dũng cảm thực hiện những mong muốn. Cần hiểu rằng mỗi giai đoạn trẻ sẽ có những nhu cầu riêng và mong muốn được thấu hiểu những nhu cầu đó. Vì thế, ba mẹ phải luôn sẵn sàng cập nhật xu hướng thời đại để có thể thấu hiểu tâm sinh lý của con, trở thành người bạn đáng tin cậy cùng con khám phá những thay đổi của tuổi dậy thì.
Đồng thời, việc ba mẹ đặt mình ở vị trí ngang hàng con sẽ giúp họ có cái nhìn cở mở và dễ dàng đồng cảm với suy nghĩ và quyết định của con. Từ đó, đưa ra những lời khuyên có giá trị, giúp con trẻ được phát triển toàn diện về mọi mặt. Điều này sẽ giúp quan hệ của ba mẹ và con cái luôn được khắng khít và gắn bó chặt chẽ.
Khuyến khích con theo đuổi ước mơ của mình
Tuổi dậy thì là độ tuổi đẹp nhất của con với khao khát được khẳng định bản thân mạnh mẽ. Trong giai đoạn này, con sẽ không ngừng ước mơ và nỗ lực hết mình để đạt được nó. Những ước mơ này đôi khi hơi táo bạo nhưng đó được xem là đặc quyền của người trẻ, họ có thời gian cũng như nhiệt huyết để có thể hành động và khắc phục vấn đề bất kỳ lúc nào.
Ba mẹ hãy quan sát quá trình phát triển của con và tạo môi trường thuận lợi để con có thể học tập và phát triển theo đúng năng lực và nguyện vọng của mình. Dù thành công hay thất bại thì trong quá trình sống đúng với giấc mơ của mình, trẻ đã học đươc rất nhiều bài học quý giá và trở nên trưởng hành hơn nhiều.
Ngược lại, nếu cố gắng ép buộc con đi theo những định hướng mà ba mẹ tự cho là phù hợp với con sẽ rất dễ khiến chúng nảy sinh tâm lý chán nản và không có động lực để thực hiện công việc. Từ đó, không tránh khỏi việc nhận lấy thất bại và thụt lùi so với các bạn cùng trang lứa.
=> Nếu chưa biết nghề nghiệp trong mơ của mình là gì, các em hãy làm trắc nghiệm nghề nghiệp ngay để biết được mình cần những gì nhé !!!
Cho con biết về những thay đổi của cơ thể
Ở giai đoạn dậy thì, con cái sẽ có những thay đổi nhất định về mặt sinh lý, dễ khiến chúng trở nên bối rối và hoang mang không biết nên xử lý thế nào. Tại thời điểm này, trẻ rất cần sự bầu bạn và hướng dẫn của ba mẹ nhằm giúp trẻ biết được những thay đổi về mặt cơ thể là quy luật tự nhiên và không có gì phải xấu hổ.
Cách dạy con tuổi dậy thì đúng đắn, nhất là con gái, là cần cập nhật kiến thức về kỳ nguyệt san cũng như sự thay đổi về vòng một cho trẻ ngay từ sớm. Bên cạnh đó, hãy chu đáo chuẩn bị các vật dụng cần thiết cho kỳ nguyệt san đầu tiên và dạy con cách sử dụng chúng. Đồng thời, hướng dẫn con cách giảm bớt các triệu chứng đau do kỳ nguyệt san mang lại bằng cách chườm nóng, thay đổi chế độ sinh hoạt và ăn uống.
Đối với con trai tuổi dạy thì, phụ huynh cũng cần nói cho con biết những thay đổi sinh lý như xuất hiện mùi cơ thể, nổi mụn, vỡ giọng, chất nhờn tiết ra là hoàn toàn bình thường và không có gì phải xấu hổ.
Sự đồng hành của ba mẹ sẽ khiến trẻ không cảm thấy hoang mang và lo lắng trước những thay đổi của cơ thể. Ngược lại, con sẽ thoải mái tiếp nhận sự thay đổi của bản thân và xem chúng là quy luật tự nhiên của cuộc sống.
Giúp con suy nghĩ theo hướng tích cực
Có thể nói rằng sự dạy dỗ và định hướng của ba mẹ trong độ tuổi dậy thì sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của con trẻ sau này. Để trẻ em không rơi vào tình trạng “khủng hoàng tuổi dậy thì”, ba mẹ cần cố gắng hướng con phát triển theo con đường tích cực.
Cụ thể, hãy cố gắng giúp con suy nghĩ đơn giản hóa mọi vấn đề đang xảy ra với bản thân mình và luôn có cái nhìn lạc quan với cuộc sống. Nhờ đó, giúp trẻ dễ dàng thích ứng với mọi tình huống trong cuộc sống, đối diện với các khó khăn xảy đến với mình với thái độ tích cực nhất.
Tham khảo tin tức mới nhất
Tạo điều kiện giúp con tự lập
Ở độ tuổi dậy thì, trẻ em gần như đã hoàn thiện về mặt tâm sinh lý nên luôn có nhu cầu thể hiện bản sắc và mong muốn được tự quyết định cuộc sống cá nhân. Vì thế, ba mẹ không nên kiểm soát con quá mức mà hãy tạo điều kiện để con có tự lapah trong một số tình huống nhất định. Chẳng hạn như được lựa chọn ngành nghề yêu thích, sắp xếp đồ đạc trong phòng và thời gian biểu của bản thân,…
Dạy con cách tự lập ngay từ sớm sẽ giúp con trở nên tự tin và chủ động giải quyết mọi vấn đề xảy đến với mình. Nhờ đó, có thể phát triển mạnh mẽ và khẳng định được năng lực của bản thân, có cuộc sống hoàn toàn tự chủ và độc lập.
Khuyến khích hoặc cùng con tham gia các hoạt động công ích
Các hoạt động công ích như quyên góp cho trẻ em vùng xâu vùng xa, thăm người già neo đơn, bữa cơm tình thương cho những bệnh nhân khó khăn,… sẽ giúp con hình thành các kỹ năng sống quan trọng. Các chương trình tình nguyện cũng được xem như một khóa học ngoại khóa và thực hành cho con trẻ.
Quan trọng hơn hết là trong quá trình thực hiện các hoạt động ý nghĩa này, con sẽ được phát triển sâu sắc về mặt tình cảm, đạo đức. Từ đó, khơi dậy tình yêu thương và lòng cảm thông sâu sắc, luôn có mong muốn được giúp đỡ những hoàn cảnh khó khăn và muốn cống hiến cho xã hội.
Đồng thời, giúp con biết được bản thân đã may mắn hơn rất nhiều người xung quanh và trân trọng cuộc sống hiện tại hơn bao giờ hết. Việc cùng tham gia ngoại khóa với con cũng sẽ giúp ba mẹ và con thấu hiểu nhau hơn, gắn kết thêm mối quan hệ trong gia đình. Đây là một trong những cách dạy con tuổi dậy thì vô cùng ý nghĩa.
Cho con không gian riêng tư
Xuất phát từ những thay đổi tự nhiên về tâm sinh lý trong độ tuổi vị thành niên, trẻ em sẽ có khao khát cũng như ý thức về quyền riêng tư mạnh mẽ. Tạo cho trẻ không gian riêng tư là cách tốt nhất để thể hiện sự tôn trọng và khuyến khích trẻ được tự lập, phát triển không giới hạn. Trong môi trường riêng tư, trẻ sẽ cảm thấy an toàn và hành động một cách tự nhiên mà không lo bị đánh giá bởi mọi người xung quanh.
Điều này sẽ giúp trẻ cân bằng được cảm xúc, có thể bình tĩnh xử lý mọi vấn đề xảy đến trong cuộc sống bằng thái độ tích cực nhất. Nhờ đó, giúp trẻ hình thành kỹ năng tự quản lý cảm xúc và giải quyết vấn đề ngay từ khi còn nhỏ.
Ba mẹ quan tâm con cái là điều hiển nhiên, tuy nhiên không nên đi quá giới hạn và khiến con cảm thấy mình bị xâm phạm quyền riêng tư. Bởi lẽ việc tạo không gian riêng tư cho trẻ được hình thành dựa trên tình yêu và sự thấu hiểu mà ba mẹ dành cho con. Đây cũng là cách ba mẹ thể hiện sự tôn trọng và quan tâm với con một cách đúng đắn, giúp trẻ được tự do phát triển và cảm thấy được yêu thương.
Hướng dẫn con cách chi tiêu hợp lý
Trẻ em ở độ tuổi dậy thì thường chưa thể định hình phong cách cá nhân nên rất dễ bị tác động bởi bạn bè và truyền thông. Chúng có xu hướng tiêu một số tiền lớn để mua sắm nhằm theo đuổi những thứ với bạn bè, thỏa mãn cảm giác vui sướng khi được mọi người chú ý. Tuy nhiên, nếu để thói quen này kéo dài sẽ khiến trẻ trở nên không nhận thức đúng đắn giá trị đồng tiền và chi tiêu mất kiểm soát.
Do đó, ba mẹ hãy chỉ cho con một số tiền vừa đủ để có thể chi tiêu trong vòng vài ngày và hướng dẫn trẻ sử dụng số tiền này hợp lý. Nhờ đó, sẽ giúp trẻ hiểu được giá trị của tiền bạc, hình thành thói quen tiết kiệm và quản lý tài chính ngay từ khi còn nhỏ. Điều này sẽ giúp trẻ có thể tiết kiệm tiền để phục vụ những mục đích lớn lao hơn, không cần dựa dẫm vào ba mẹ quá nhiều vẫn có thể sống tốt.
Trên đây là các cách dạy con tuổi dậy thì đúng đắn và hiệu quả được FPT AfterSchool tổng hợp đến các bậc phụ huynh. Tuy trẻ em ở độ tuổi dậy thì thường khó nắm bắt về cả mặt tâm lý lẫn sinh lý nhưng chỉ cần ba mẹ dành cho con sự quan tâm và thấu hiểu sâu sắc như một người bạn, chúng sẽ phát triển đúng hướng và trở thành những người có ích trong xã hội.