HCM
Lập trình đang vô cùng phổ biến trong thời đại số như hiện nay. Nếu xem xét lập trình như một ngôn ngữ( như tiếng Anh, tiếng Việt,..), chúng ta có thể khẳng định rằng đây chính là một trong những ngôn ngữ được sử dụng nhiều nhất hành tinh. Với viễn cảnh này, chúng ta nên bắt đầu xem học lập trình sớm như một phần của việc học văn hóa trong kỷ nguyên số. Để hiểu thêm về lập trình, phụ huynh hãy tham khảo thêm bài viết dưới đây của FPT Afterschool.
Lập trình là gì?
Lập trình là việc con người tạo lập ra chương trình bằng cách sử dụng ngôn ngữ lập trình, các đoạn mã hay các tiện ích có sẵn để tạo ra các sản phẩm, trò chơi, trang web, ứng dụng,… nhằm phục vụ cho học tập, công việc và cuộc sống.
Ngôn ngữ lập trình rất đa dạng và còn được chia thành ngôn ngữ lập trình bậc thấp và ngôn ngữ lập trình bậc cao. Tùy thuộc vào từng mục đích và sản phẩm khác nhau mà người dùng có thể ứng dụng cho từng trường hợp khác nhau. Ở độ tuổi từ 10-18 tuổi, phụ huynh nên cho con tiếp cận với các ngôn ngữ lập trình như: Java, Python.
Các loại ngôn ngữ lập trình phổ biến
Ngôn ngữ lập trình Java: là một ngôn ngữ lập trình có mục đích chung và hướng đối tượng được phát triển cho môi trường phân tán và phát triển phần mềm cho các thiết bị điện tử tiêu dùng như TV, VCR,…
Ngôn ngữ lập trình Python: là một loại ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng bậc cao, dùng để phát triển website và nhiều ứng dụng công nghệ khác nhau. So với các ngôn ngữ lập trình khác Python có cú pháp đơn giản, rõ ràng, cho phép người dùng viết mã lệnh với số lần gõ phím ít nhất. Vì thế đây là lựa chọn tối ưu nhất cho người lần đầu học lập trình.
Ngôn ngữ lập tình PHP: là từ viết tắt của Personal Home Page (hiện nay là Hypertext Preprocessor). Thuật ngữ này chỉ chuỗi ngôn ngữ kịch bản hay mã lệnh, phù hợp để phát triển cho các ứng dụng nằm trên máy chủ.
Ngôn ngữ lập trình Javascript: là một ngôn ngữ lập trình của Website, được tích hợp và nhúng trong HTML làm cho website thêm phần sinh động, lôi cuốn người xem bới các chức năng đặc biệt. Đây được xem là ngôn ngữ lập trình dễ học nhất. Các hành vi trên web được javascript kiểm soát tốt hơn so với HTML.
Ngôn ngữ lập trình C#: là một dạng ngôn ngữ lập trình hiện đại thường được sử dụng trên Windows .NET framework hoặc một số nền tảng mã nguồn mở. Với khả năng thực hiện nhiều công việc trong mọi lĩnh vực khác nhau nên C# được xem là một ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng OOP khá linh hoạt và đáng tin cậy.
Xem thêm về 5 loại ngôn ngữ trên tại ĐÂY
Học lập trình sớm để làm gì
Lập trình thiết bị di động
Theo Satista, số lượng người dùng smart phone trên thế giới hiện nay là 6,648 tỷ người tương đương 83,72% dân số thế giới sở hữu smartphone. Con số này tăng đáng kể so với 2016 khi chỉ có 3, 668 tỷ người dùng, chiếm 49,40% dân số toàn cầu. Từ đó, ta có thể thấy rằng ngày càng nhiều người sử dụng các thiết bị di động cho công việc và vui chơi giải trí hàng ngày.
Chính vì lẻ đó mà nhiều nhà phát triển ứng dụng, phần mềm đã tập trung nhiều vào thị trường game-app điện thoại. Lập trình trên thiết bị di động là một nhánh của lập trình và được phát triển trên 2 nền tảng phổ biến là iOS và Android.
Lập trình website
Website là một nguồn chia sẻ tin tức và nội dung khổng lồ trên Internet. Website càng lớn và chất lượng càng tốt thì chi phí cũng sẽ cao. Thế nên các công ty cũng yêu cầu rất cao đối với người lập trình web. Bên cạnh đó họ cũng yêu cầu lập trình viên phải thành thạo nhiều ngôn ngữ lập trình và có kỹ năng tự động thiết kế website. Giờ đây, bạn sẽ có thể dễ dàng thiết kế trang web dựa vào nền tảng mã mở nguồn.
Kiếm thử phần mềm (Tester)
Mỗi một hệ thống phần mềm khi phát triển sẽ có rất nhiều vấn đề ảnh hưởng đến khả năng hoạt động. Kiểm thử phần mềm hay Tester là công việc tìm lỗi hoặc trục trăc của hệ thống rồi báo cáo lại với nhóm phát triển sản phẩm. Người làm kiếm thử phần mềm sẽ phải tiến hành nhiều bài test nhằm xác định nguyên nhân và phát hiện những lỗi của hệ thống trước khi nó đi vào hoạt động.
xem thêm: Tester là gì?
Chuyên viên ứng dụng, hệ thống thông tin
Là người phụ trách việc nhập liệu các thông tin vào phần cứng hoặc phần mềm dùng để lưu giữ và quản lý. Hệ thống thông tin là một tập hợp nhiều yếu tố có sự liên kết chặt chẽ với nhau để hình thành nên một chính thể. Các yếu tố này rất phức tạp để tạo ra khối lượng dữ liệu lớn và hình thành từng mảng hệ thống thông tin cụ thể.
Chuyên viên dữ liệu (Big data)
Đây là một chuyên nghành tương đối mới trong danh mục các nghề mà nhân viên lập trình có thể chọn lựa phát triển. Những chuyên gia dữ liệu(Big data) sẽ phụ trách việc xử lý những khối lượng dữ liệu cực kỳ to lớn và có mức độ phức tạp cao, mà các hệ thống thông thường không thể nào làm được.
Machine learning
Hay còn gọi là học máy, là một phần của nghành trí tuệ nhân tạo. Hoặc như Big Data, đây là một nghành hoàn toàn mới. Nói một cách dễ hiểu thì Machine Learning chỉ là quá trình đào tạo và phân tích trên máy tính về một vấn vấn đề nào đó thông qua những khối dữ liệu khổng lồ. Sau khi máy tính “học và rút kính nghiệm’ chúng sẽ có “phản ứng” chính xác dựa trên dữ liệu đó.
Lập trình IOT
Còn gọi là lập trình nhúng. Đây là dạng ứng dụng trực tiếp trên các máy tính và các bảng mạch điện tử. Bằng việc lập trình và nạp dữ liệu này, người dùng thông thường sẽ rất khó hoặc không thay đổi được dữ liệu nhập.
Triển vọng của nghề lập trình
Mức lương và cơ hội việc làm hấp dẫn
Vì để bắt kịp với tốc độ phát triển của công nghệ, nhiều công ty không ngại đưa ra các chính sách đãi ngộ cùng mức lương hấp dẫn thu hút nhiều nhân tài trong nghành. Chính vì thế, trong một vài năm tới, bạn có thể dễ dàng tim kiếm một công việc lập trình phù hợp với trình độ, kỹ năng cùng mục tiêu phát triển của bản thân.
Cơ hội phát triển bản thân rộng mở
Hiện nay, cơ hội phát triển của nghề lập trình là không giới hạn. Lập trình viên có thể làm việc trong nhiều môi trường, ở nhiều vị trí và vai trò khác nhau. Thậm chí, sau một vài năm tích lũy kinh nghiệm trong những công ty công nghệ lớn, bạn có thể đảm nhậm nhiều vai trò chủ chốt trong doanh nghiệp.
Có thể làm việc ở nhiều nơi trên thế giới
Lập trình là một nghề mang tính “toàn cầu”. Chỉ cần có trình độ chuyên môn và khả năng ngoại ngữ, đặc biệt là Tiếng Anh, nghĩa là bạn có thể làm việc ở nhiều quốc gia trên thế giới. Hơn hết, lập trình chính là một công việc “work from home” lý tưởng. Bạn hoàn toàn có thể sống ở Việt Nam và làm cho một công ty công nghệ nước ngoài khi đáp ứng đủ điều kiện mà họ yêu cầu.
Đa dạng lĩnh vực cho bạn lựa chọn
Không chỉ có cơ hội việc làm rộng lớn, mà lính vực chuyên môn của nghề lập trình cũng đa dạng. Từ lập trình web đến lập trình ứng dụng di động, lập trình ứng dụng máy tính, lập trình thiết bị điện tử, lập trình ô tô,… Chưa kể đến những nghành nghề mới xuất hiện và trong tương lai sẽ còn phát triển hơn nữa, chẳng hạn như AI – trí tuệ nhân tạo.
Có nên cho con học lập trình sớm không?
Nếu xem xét lập trình như một ngôn ngữ( như tiếng Anh, tiếng Việt,..), chúng ta có thể khẳng định rằng đây chính là một trong những ngôn ngữ được sử dụng nhiều nhất hành tinh. Với viễn cảnh này, chúng ta nên bắt đầu xem học lập trình sớm cho con như một phần của việc học văn hóa trong kỷ nguyên số.
Trên thế giới, việc dạy học lập trình sớm cho trẻ rất phổ biến. Thạc sĩ Nguyễn Song Hà, kỹ sư phần mềm tại Code.org, tổ chức giáo dục phi lợi nhuận về khoa học máy tính tại Seattle của Mỹ, cho hay trẻ em được làm quen với lập trình từ sớm (thông thường khoảng 6 tuổi) để cho trẻ dễ tiếp cận với thời đại công nghệ thông tin.
Có một sự thật là trẻ em học lập trình sớm luôn tiếp thu kiến thức tốt hơn và nhanh hơn. Nếu nhìn vào những đứa trẻ sinh ra và lớn lên trong kỷ nguyên số(digital native), ta sẽ thấy chúng thể hiện một khuynh hướng đáng ngạc nhiên trong việc sử dụng một số công cụ nhất định.
Những đứa trẻ 3 tuổi có thể sử dụng iPad thành thạo, trẻ em 10 tuổi có thể dựng được những tòa lâu đài trong Minecraft, và trẻ vị thành niên thậm chí có thể vận hành những kênh Youtube hàng tiệu người theo dõi. Điều đó cho thấy khi cho con tiếp cận với ngôn ngữ lập trình càng sớm sẽ càng giúp con nhanh chóng nắm bắt và thích nghi dễ dàng hơn so với người lớn.
Lợi ích của việc cho con học lập trình sớm
Kích thích sự sáng tạo
Điều gì xảy ra khi trẻ em (với trí tưởng tượng cực kỳ phong phú) tìm thấy một công cục có tiềm năng vô hạn như lập trình? Đó sẽ là một sự kết hợp bùng nổ: trí tưởng tượng của bọn trẻ có thể được truyền truyền tỉa toàn bộ thông qua một công cụ cho phép chúng hiện thực hóa tất cả những gì chúng đang nghĩ đến.
Giúp định hình ý tưởng
Mọi người đều có ý tưởng. Sự khác biệt nằm ở chỗ chỉ có một vài trẻ nhận ra. Học lập trình sớm cho phép trẻ sớm nhận ra chúng. Những trẻ học lập trình sớm sẽ biết cách đưa ý tưởng vào thực tế.
Tôi thường bắt đầu các buổi dạy học lập trình của mình với một câu “Trong hai giờ, các con sẽ có thể tạo ra được một trò chơi điện tử”. Thường thì học sinh sẽ nhìn tôi bằng ánh mắt ngờ vực, cho đến khi chúng nhận ra rằng chúng đang thực sự chế tạo một trò chơi điện tử. Tôi gọi đây là khoảnh khắc khi các em ấy nhận ra rằng mình có một siêu năng lực.
Bạn chỉ cần nhìn vào chúng để hiểu tại sao: chúng nhảy nhót, hò hét và cười lăn cười bò với năng lực mới mà mình vừa khám phá ra. Tại sao lại như vậy? Bởi vì kiến tạo sẽ luôn làm ta thỏa mãn hơn là thụ hưởng; và trong khoảnh khắc đó, bọn trẻ nhận ra rằng chúng chính là những người đã tạo ra trò chơi ấy.
Rèn luyện tư duy giải quyết vấn đề
Học lập trình sớm giúp rèn luyện cho trẻ em tư duy giải quyết vấn đề; chỉ cho bọn trẻ cách nhìn vào bức tranh toàn cảnh và đối mặt với khó khăn từ một góc nhìn khác. Bên cạnh đó, học lập trình sớm là một trong những cách để kiểm nghiệm giải pháp của bạn ngay lập tức.
Kích thích tư duy phản biện
Học lập trình sớm giúp trẻ học cách chia nhỏ vấn đề thành vô số những vấn đề nhỏ hơn; nó dạy trẻ cách không bị bế tắc trước những vấn đề lớn, mà tốt hơn hết là thấu hiểu nó thông qua việc phân nhỏ nó ra và tìm kiếm giải pháp cho từng vấn đề nhỏ. Cách này sẽ dễ hơn nhiều và là hướng duy nhất để tìm kiếm giải pháp cho vấn đề gốc.
Điều này có nghĩa là trẻ có thể phân tích những tình huống khác nhau và tìm cách kết nối các kết quả cuối cùng lại với nhau. Đây là một dạng kỹ năng, có thể gọi là kỹ năng mềm, thường được yêu cầu ở nhiều doanh nghiệp, không chỉ với các vị trí liên quan đến lập trình hay phát triển phần mềm. Trong một thị trường lao động liên tục biến đổi, việc nuôi dưỡng kỹ năng này từ tấm bé là rất quan trọng.
Phát triển tư duy thuật toán
Các bạn chắc đã nghe về cụm từ “đao to búa lớn” này nhiều lần trước đây. Nhưng nó thật sự có ý nghĩa gì? Bạn có thể tìm được rất nhiều định nghĩa trên mạng, tuy nhiên, tất cả những gì bạn cần biết là tư duy thuật toán bao gồm những yếu tố: Toán học, tư duy logic và giải thuật.
Đó là khả năng tiếp cận vấn đề và mô tả nó dưới dạng thức mà máy tính có thể hiểu được. Theo một cách nào đó, nó bao gồm hai yếu tố tư duy giải quyết vấn đề và tư duy phản biện. Dạy trẻ em học lập trình sớm sẽ giúp rèn luyện tư duy thuật toán của chúng ngay từ nhỏ, giúp định hình tư duy của trẻ theo một cách mà sẽ rất hữu ích khi chúng cần giải quyết mọi vấn đề.
Tiếp cận thông qua hình thức kể chuyện
Có một số công cụ học lập trình sớm rất thân thiện với trẻ nhỏ, như là Scratch, một ngôn ngữ lập trình trực quan được phát triển bởi MIT. Những dạng công cụ này là hoàn hảo cho việc dẫn dắt một câu chuyện. Trò chơi điện tử là một ví dụ, nhờ có Scratch, trẻ em có một cái nhìn “từ một góc khác” về trò chơi điện tử, chúng có thể tạo hình cho các nhân vật, viết nên các câu chuyện và thiết lập cho nó.
Kết luận
Trên thị trường hiện hiện nay có rất nhiều trung tâm đào tạo các khóa học lập trình sớm cho con nhưng việc tìm được một trung tâm phù hợp cho con là vô cùng quan trọng bởi đây chính là khởi đầu cho kiến thức nền tảng của con. Tại FPT Afterschool, chúng tôi có các khóa học đào tạo theo năng lực và sở thích của con. Thay vì để con chơi trò chơi điện tử sau những ngày dài học ở trường, phụ huynh hãy cân nhắc cho con học lập trình sớm để có thể tạo thêm nhiều cơ hội phát triển cho con.
xem thêm khóa học tại ĐÂY