Định kỳ hai năm một lần, Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) đăng tải một báo cáo về xu hướng việc làm trong tương lai. Vào tháng 10 năm 2020, báo cáo này đã chỉ ra danh sách 10 kỹ năng cần thiết hàng đầu trong tương lai, đây là lúc mà thị trường được đánh giá là lao động toàn cầu đang trải qua những thay đổi nhanh chóng. Theo dự báo đến năm 2025, một phần lớn lực lượng lao động sẽ cần phải được đào tạo lại để có thể đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động mới. Bài viết này sẽ tập trung vào bài báo cáo để từ đó phụ huynh có thể nhìn nhận những kỹ năng cho trẻ nào cần thiết trong tương lai, vì sao chúng quan trọng, ảnh hưởng đến tương lai của con và những gì cần trang bị để chuẩn bị cho cuộc cách mạng này.
Những ảnh hưởng đến việc làm trong tương lai của trẻ
Sự bùng nổ của khoa học nói chung và những cải tiến trong công nghệ của nhân loại kết hợp với những ảnh hưởng từ nhiều lĩnh vực khác nhau như kinh tế hay chính trí,điều đó đã tác động một phần không nhỏ đến cơ hội việc làm của trẻ trong tương lai.
Vào năm 2019, đại dịch Covid đã diễn ra không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của con người mà còn tác động mạnh mẽ đến nền kinh tế: làm cho tài chính suy giảm, đứt gãy nguồn cung, tăng tỷ lệ thất nghiệp, sản xuất bị đình trệ, giá cả hàng hóa tăng cao,…
Có rất nhiều doanh nghiệp thực hiện các chương trình đào tạo lại để trau dồi kỹ năng từ đó nâng cao năng suất, ngoài ra cũng có nhiều công ty chọn cách cắt giảm nhân sự để giảm chi phí, có thể vượt qua giai đoạn khó khăn này. Bên cạnh đó, yếu tố công nghệ như những dây chuyền hiện đại, ứng dụng robot, trí tuệ nhân tạo hay AI,…cũng góp phần làm thay đổi xu hướng việc làm trong tương lai.
Những điều đó đã dẫn tới tỷ lệ thất nghiệp ngày càng tăng và ảnh hưởng đến kinh tế, chính trị và những vấn đề trong xã hội. Vì thế, để nâng cao tỷ lệ việc làm bên cạnh việc luôn phải trau dồi những kiến thức mới thì phụ huynh cần trang bị các kỹ năng cho trẻ này để con phát triển toàn diện và đáp ứng nhu cầu việc làm trong tương lai.
Động lực để thúc đẩy phụ huynh nên phát triển các kỹ năng cho trẻ
Chuyển đổi số và công nghệ:
Quá trình chuyển đổi kỹ thuật số và kết hợp các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, điện toán lượng tử, Internet vạn vật và người máy đã đạt được phát triển trong một thời gian, nhưng tốc độ của những thay đổi kỹ thuật số và công nghệ này đang tăng nhanh.
Như Diễn đàn Kinh tế Thế giới tuyên bố, chúng ta đang bước vào cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, nó sẽ thay đổi cách mọi người sống, làm việc và tương tác với nhau một cách cơ bản – được kích hoạt bởi những phát triển công nghệ vô song. Do đó, việc nâng cao và đào tạo lại là rất cần thiết khi công việc ngày càng liên quan đến việc sử dụng các công nghệ đột phá này. Vì thế phụ cần có các kỹ năng cho trẻ về công nghệ để giúp trẻ đáp ứng được điều này
Các mô hình kinh doanh mới đang nổi lên và chuyển đổi nơi làm việc
Đại dịch Covid-19 đã có tác động rất lớn đến cách con người làm việc. Nhưng cũng có những yếu tố khác như tập trung ngày càng nhiều vào sự đa dạng cách thức, hòa nhập và tính bền vững đã nhanh chóng kéo theo sự gia tăng của các mô hình kinh doanh mới và nhu cầu chuyển đổi nơi làm việc.
Khi các mô hình kinh doanh hiện tại được cơ cấu lại, các mô hình kinh doanh mới (trực tuyến) xuất hiện, làm việc kết hợp là điều bình thường mới và các công ty nhận thức rõ hơn về trách nhiệm xã hội, công việc của mọi người và các kỹ năng cho trẻ cần thiết để thực hiện chúng cũng đang thay đổi. Vì thế cha mẹ cần có thêm các kỹ năng cho trẻ về vấn đề này để giúp con đáp ứng nhu cầu việc làm trong tương lai
Thu hẹp khoảng cách kỹ năng
Theo một nghiên cứu năm 2020 của McKinsey & Company , 87% giám đốc điều hành và quản lý nhân sự cho biết họ hiện đang phải đối mặt với khoảng cách lớn về kỹ năng (sự không phù hợp giữa các kỹ năng và tài năng sẵn có và cần thiết trong tổ chức) hoặc dự kiến sẽ phải đối mặt với vấn đề này trong tương lai gần. Cách đây không lâu, các kỹ năng có giá trị trong khoảng năm năm, nhưng ngày nay nhiều kỹ năng đã lỗi thời chỉ sau hai năm. Đây còn được gọi là khoảng cách kỹ năng: nhân viên thiếu những kỹ năng cần thiết để tiếp tục làm tốt công việc của họ trong tương lai.
Thu hẹp khoảng cách này là rất quan trọng đối với sự thành công của một tổ chức. Trong khi hầu hết những người trả lời khảo sát của McKinsey chỉ ra rằng họ chủ yếu tuyển dụng bên ngoài để lấp đầy những khoảng trống đó, khoảng một phần ba cho biết họ đã bắt đầu tập trung vào việc xây dựng kỹ năng và đào tạo nhân viên của mình để thực hiện nhiều nhiệm vụ khác nhau hơn trong vai trò hiện tại hoặc chuyển sang vai trò khác. đôi khi nhiều, vai trò.
Vì thế phụ huynh ngoài việc trang bị kiến thức nền tảng cũng cần quan tâm các kỹ năng cho trẻ để giúp con có nền tảng kiến thức vững vàng, nhanh chóng hòa nhập và hoàn thiện các công việc trong tương lai
Nhu cầu tự hoàn thiện và thích nghi với một thế giới đang thay đổi
Việc học các kỹ năng cho trẻ mới và phát triển theo một hướng nhất định đóng một vai trò quan trọng. Đó là một phần thiết yếu của nhu cầu tự thể hiện mà tất cả mọi người đều có. Bên cạnh nhu cầu phát triển, hầu hết mọi người hiện nay đều nhận ra rằng để thích nghi với một thế giới đang thay đổi, tạo cơ hội nghề nghiệp và đóng góp vào một môi trường làm việc đổi mới, toàn diện và bền vững, con cần phải không ngừng phát triển bản thân và nắm vững một số của các kỹ năng chứng minh trong tương lai . Thế giới ngày càng trở nên kết nối hơn và các cơ hội việc làm mới đòi hỏi các kỹ năng liên quan đến toàn cầu luôn xuất hiện. Vì thế phụ huynh cần quan tâm thêm các kỹ năng cho trẻ về vấn đề này để giúp con hoàn thiện bản thân mình hơn
Những kỹ năng cho trẻ cần thiết
10 kỹ năng cho trẻ cần có trong tương lai
- Tư duy phân tích và đổi mới
- Học tập tích cực và chiến lược học tập
- Giải quyết vấn đề phức tạp
- Tư duy phản biện và phân tích
- Tính sáng tạo, độc đáo và chủ động
- Lãnh đạo và ảnh hưởng xã hội
- Sử dụng, giám sát và kiểm soát công nghệ
- Thiết kế và lập trình công nghệ
- Khả năng phục hồi, chịu đựng căng thẳng và tính linh hoạt
- Lập luận, giải quyết vấn đề và ý tưởng
10 kỹ năng cho trẻ trên được xếp vào 4 nhóm chình đó là giải quyết vấn đề, tự quản lý, làm việc với mọi người, sử dụng và phát triển công nghệ. Các nhóm kỹ năng này đều cần thiết và liên kết với nhau.
4 nhóm kỹ năng cho trẻ
Giải quyết vấn đề
Đây là hạng mục bao quát nhất, vì nó bao gồm năm kỹ năng cho trẻ quan trọng nhất như tư duy phân tích và đổi mới, giải quyết các vấn đề phức tạp, tư duy phản biện và phân tích, sáng tạo, độc đáo và chủ động, và cuối cùng là lập luận, giải quyết vấn đề và ý tưởng.
“ We can not solve our problems with the same level of thinking that created them.”
Albert Einstein
Tại sao các kỹ năng cho trẻ này quan trọng?
Là một trong những thuộc tính có giá trị nhất dẫn đến khả năng lãnh đạo tốt và một thành phần cơ bản trong chủ nghĩa kinh doanh. Điều quan trọng là phát triển một kỹ năng cho trẻ áp dụng các phương pháp tiếp cận có cấu trúc để mổ xẻ và giải quyết bất kỳ vấn đề nào phát sinh.
Kỹ năng cho trẻ không chỉ có lợi trong nghề nghiệp tương lai mà còn rất cần thiết trong cuộc sống hàng ngày. Trẻ sẽ liên tục giải quyết vấn đề, một cách có ý thức hoặc vô thức.
Ví dụ – Bên ngoài trời đang mưa bão và Sophia cần phải đi làm cho một cuộc họp quan trọng. Cô ấy định làm gì?
- Lấy một chiếc ô và đi bộ đến trạm xe buýt gần nhất và có nguy cơ bị ướt trong bộ đồ công sở mới toanh của cô ấy?
- Hoặc, lái xe đi làm, mạo hiểm rằng cô ấy có thể bị kẹt xe hoặc lên lịch lại cuộc họp và có nguy cơ làm hỏng mối quan hệ với một bên liên quan chính?
Với tình huống (Sophia cần phải đi làm) và sự phức tạp (trời đang đổ mưa), cô ấy cần phải đặt ra nhiều câu hỏi khác nhau (đến muộn hay ướt sũng có tệ hơn không? Tắc nghẽn giao thông nghiêm trọng có ảnh hưởng gì không? Có một giải pháp thay thế?), để có được câu trả lời tối ưu nhất cho cô ấy.
Khó khăn gặp phải:
Trở ngại ban đầu dường như là nhận thức được ”vấn đề” cần phải giải quyết. Những người đối mặt với vấn đề có xu hướng lảng tránh, trì hoãn hoặc đổ lỗi cho người khác thay vì đối đầu trực diện với thử thách và tìm ra giải pháp cho nó. Tuy nhiên, vấn đề được giải quyết càng nhanh thì người ta càng có thể hoàn thành công việc hướng tới tương lai nhanh hơn.
Làm thế nào để nâng cao kỹ năng này cho trẻ:
Giải quyết vấn đề là kỹ năng cho trẻ cần được hoàn thiện theo thời gian và giống như bất kỳ kỹ năng cho trẻ nào, con sẽ trở nên giỏi hơn khi luyện tập. Hiểu được các bước khác nhau để giải một bài toán chắc chắn sẽ có ích cho quá trình học tập.
6 bước sẽ giúp phụ huynh hiểu được kỹ năng cho trẻ này:
- Xác định vấn đề/vấn đề (giả định);
- Phân tích môi trường để tìm các yếu tố nào có thể ảnh hưởng hoặc góp phần vào các tình huống không mong muốn – nghiên cứu càng sâu rộng thì khả năng xác định vấn đề càng cao;
- Liệt kê các giải pháp khả thi – tạo ra tất cả các tùy chọn có thể tưởng tượng được từ các quan điểm khác nhau
- Đánh giá danh sách các tùy chọn đã tạo để có giải pháp tốt nhất – cân nhắc những ưu và nhược điểm
- Quyết định và thực hiện kế hoạch – đảm bảo rằng giải pháp được truyền đạt rõ ràng với các bên liên quan để giảm thiểu các kết quả tiêu cực có thể xảy ra.
- Đánh giá hiệu quả của giải pháp ”tốt nhất” được nhận thức – bằng cách đánh giá quyết định, hậu quả hoặc kết quả sẽ làm rõ liệu vấn đề đã được giải quyết hay chưa và các cải tiến khả thi có thể được xác định từ trải nghiệm
Hành động:
- Để giải quyết vấn đề tốt hơn, hãy cung cấp mục tiêu chứ không phải hướng dẫn
- Đánh giá cao những kỹ năng cho trẻ liên quan đến sáng tạo
- Tạo bầu không khí tin tưởng và tôn trọng, để trẻ thoải mái thể hiện sáng kiến và phê phán
Tự quản lý
Sau này, trẻ và bất kỳ thành viên nào trong tổ chức chắc chắn sẽ phạm sai lầm. Trên thực tế, đổi mới và thất bại luôn song hành với nhau và những đổi mới tốt nhất hiếm khi xuất hiện cùng nhau trong lần thử đầu tiên. Đây là lý do tại sao quản lý bản thân là một phạm trù bao gồm kỹ năng phục hồi, chịu đựng căng thẳng và linh hoạt, vì đây là những kỹ năng cần thiết để tiếp tục duy trì tâm trí tích cực ngay cả khi ‘mọi thứ trở nên khó khăn hoặc khi chúng ta đối mặt với những tình huống bất ngờ (như một đại dịch toàn cầu).
Một trong những kỹ năng khác được Diễn đàn Kinh tế Thế giới đề xuất như một phần của danh mục tự quản lý là học tập tích cực và chiến lược học tập . Đây là những điều không thể tránh khỏi vì cách duy nhất để tiếp tục cải thiện công việc của trẻ là thông qua học tập. Nó có nghĩa là nhanh chóng thích nghi với các tình huống mới và thu thập càng nhiều thông tin càng nhanh càng tốt. Kỹ năng cụ thể này có một thành phần tinh thần rõ ràng đối với nó, vì cần phải tha thứ cho bản thân khi mắc lỗi và giữ nguyên tư thế khi bạn bị căng thẳng, nhờ đó có thể suy nghĩ rõ ràng.
“Chúng ta học từ thất bại, không phải từ thành công!”
Bram Stoker, author of Dracula
Khi nói đến việc học, trẻ cần phải duy trì sự tích cực và tin rằng những sai lầm giúp con tiến bộ và kinh nghiệm giúp chúng ta trưởng thành. Một yếu tố có thể giúp ích cho việc này là hiểu được lợi ích của việc có tư duy phát triển, có sự đổi mới, sáng tạo thay vì tư duy cố định.
Hành động:
- Đảm bảo sự hỗ trợ lẫn nhau thông qua học tập ngang hàng
- Khuyến khích kỹ năng cho trẻ liên quan đến nhận thức, động lực và xã hội mới thông qua các lộ trình học tập cá nhân
- Để trẻ hiểu rằng sai lầm là một phần của sự trưởng thành
- Nuôi dưỡng văn hóa học tập suốt đời và phát triển cá nhân
- Tìm phương pháp học tập tốt nhất để nâng cao kỹ năng cho trẻ để con có thể khám phá hết tiềm năng của mình.
- Tạo ra một môi trường học các kỹ năng cho trẻ mới được khen thưởng, không chỉ bằng thù lao mà còn bằng cách mang đến những cơ hội mới và sự phát triển cá nhân
- Kết nối trẻ với công việc mà con mong muốn cho phép họ khai thác các kỹ năng của mình hoặc giúp con phát triển những kỹ năng đó bằng cách học hỏi những kiến thức và kỹ năng liên quan đến việc đó
“Tư duy phát triển là niềm tin rằng tài năng và khả năng có thể được phát triển –
không phủ nhận tầm quan trọng của tài năng.”
Carol Dweck
Làm việc với mọi người
Theo danh sách của WEF, một kỹ năng khác được đánh giá là rất quan trọng trong thời gian tới là khả năng lãnh đạo và ảnh hưởng xã hội. Trẻ cần phải kết nối và cộng tác với đồng nghiệp, khách hàng và các bên liên quan khác tại nơi làm việc trong tương lai. Để làm được điều này thành công, các kỹ năng cho trẻ liên quan tới làm việc nhóm như sự đồng cảm, giải quyết xung đột, giao tiếp và ra quyết định là rất quan trọng.
Nghe có vẻ mâu thuẫn, nhưng với sự phát triển của AI và số hóa, phụ huynh cần tập trung vào việc phát triển các kỹ năng mềm này. Mặc dù AI có thể đảm nhận các chức năng và nhiệm vụ của con người trong một số bối cảnh, nhưng nó sẽ không bao giờ có thể thay thế những gì tạo nên con người chúng ta. Nhiều nhiệm vụ thường ngày sẽ trở nên thừa thãi, nhưng trí tuệ cảm xúc, kỹ năng hợp tác, giao tiếp và các kỹ năng lãnh đạo khác sẽ ngày càng trở nên quan trọng. Đặc biệt là hiện nay khi chúng ta làm việc từ xa nhiều hơn và các mô hình tổ chức kết hợp đang phát triển, những kỹ năng liên quan đến toàn cầu này được các nhà tuyển dụng săn đón hơn bao giờ hết.
Hành động:
- Đảm bảo nhóm có kỹ năng giao tiếp phù hợp để trình bày ý tưởng theo cách dễ hiểu đối với tổ chức
- Cung cấp tự chủ và có sở hữu đối với sự nghiệp của họ và các dự án mà họ thực hiện
- Chú trọng phát triển các kỹ năng mềm cho trẻ
Sử dụng và phát triển công nghệ
Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, các kỹ năng cho trẻ liên quan đến việc sử dụng, giám sát và kiểm soát công nghệ cũng như thiết kế và lập trình công nghệ sẽ đóng một vai trò to lớn trong tương lai của bất kỳ ngành nào. Công nghệ đã đóng một vai trò quan trọng trong cuộc sống trong những năm gần đây và điều này sẽ chỉ tiếp tục phát triển với tốc độ thậm chí còn nhanh hơn vào năm 2025.
Khoa học dữ liệu, HAI, máy móc và học sâu là những kỹ năng cho trẻ này rất quan trọng cho các công việc trong tương lai vì sẽ ngày càng trở nên phổ biến. Hãy nghĩ đến các kiến trúc sư dữ liệu lớn, chuyên gia tiếp thị kỹ thuật số và kỹ sư máy học. Đó là lý do tại sao điều rất quan trọng với trẻ. Vì thế, con phải tập trung vào việc am hiểu công nghệ và biết cách sử dụng công nghệ.
Những vấn đề không chỉ là có kỹ năng cho trẻ về lập trình mà con còn phải hiểu được sức mạnh của công nghệ, cách sử dụng và cách kiểm soát nó. Điều này sẽ cho phép làm thế nào công việc sau này có thể được thực hiện một cách hiệu quả và nhanh chóng
Hành động
- Tìm hiểu một khía cạnh của tổ chức không tự động hoặc kỹ thuật số và tìm kiếm các khả năng để tối ưu hóa nó
- Tăng tốc độ trong các dự án bằng cách giao nhiệm vụ tiềm năng cho các công cụ và chương trình khác
- Trao quyền cho các nhóm bằng cách dạy họ làm việc với các công nghệ thông minh và năng lực chứng minh trong tương lai
Tại sao những kỹ năng cho trẻ này lại cần thiết trong tương lai:
Việc thiếu các kỹ năng cho trẻ này thường cản trở việc tận dụng các cơ hội thị trường, các giải pháp sáng tạo và thích ứng với những thay đổi. Để thu hẹp khoảng cách về kỹ năng và đảm bảo tương lai, mọi người cần liên tục học hỏi và phát triển. Do đó, sự phát triển của con xứng đáng được các bậc phụ huynh quan tâm. Thiếu cơ hội phát triển có thể ảnh hưởng đến sự nghiệp của trẻ trong tương lai. Đây chắc chắn không phải là điều không ai mong muốn trong thời điểm thị trường lao động có nhiều biến động. Đầu tư vào kiến thức và các kỹ năng cho trẻ là một cách hiệu quả để con có sự ổn định trong công việc sau này.
Cha mẹ cần làm gì để trang bị các kỹ năng cho trẻ:
Để sẵn sàng cho cuộc cách mạng đào tạo lại kỹ năng và công việc tương lai cho trẻ, các phụ huynh cần quan tâm đến việc học các kỹ năng cho trẻ, xem xét và đánh giá nhu cầu phát triển những kỹ năng này trong tương lai,… Nó sẽ giúp phụ huynh đưa ra những định hướng giúp con thích nghi với thế giới việc làm đang thay đổi nhanh chóng, và cuối cùng, nó cũng sẽ giúp đạt được sự hài lòng cao hơn của khách hàng. Cha mẹ cần định hướng những kỹ năng cho trẻ này sớm vì con có thời gian vàng là từ 11 đến 15 tuổi, là lúc trẻ bắt đầu tìm tòi, khám phá những điều mà trẻ hứng thú. Vì thế, trẻ sẽ nắm bắt và phát triển các kỹ năng này dễ dàng hơn, tạo sự thuận lợi trong công việc tương lai
Điều phụ huynh cần quan tâm điều gì khi trang bị các kỹ năng cho trẻ
- Hiểu cách những kỹ năng cho trẻ này trong tương lai này làm tăng giá trị:
- Lập danh sách những kỹ năng trẻ đang có, những vấn đề còn hạn chế và những gì trẻ sẽ sử dụng. Để từ đó định hướng nên trang bị cho con thêm những kỹ năng cho trẻ nào và sự phát triển của con trong tương lai
- Hãy chắc chắn rằng con có một chiến lược học tập rõ ràng, định hướng cho sau này.
- Đặt phúc lợi và sự phát triển tài năng thông qua các kỹ năng cho trẻ lên hàng đầu
- Đầu tư vào các chương trình phát triển và đào tạo để nâng cao các kỹ năng cho trẻ
Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) có là gì?
Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) là tổ chức phi lợi nhuận được thành lập năm 1971, có trụ sở chính tại Cologny, bang Geneva, Thụy Sĩ. Tổ chức này kết nối các nhà lãnh đạo doanh nghiệp hàng đầu, các vị lãnh đạo các nước, các học giả và phóng viên để thảo luận về những vấn đề thời sự quốc tế, bao gồm các lĩnh vực y tế và môi trường. WEF cũng xuất bản các kết quả nghiên cứu và khuyến khích các thành viên cùng thực hiện các sáng kiến mang lại lợi ích cho toàn thế giới.